(यो कुरा धेरैसित मेल खान सक्छ तर, यहाँ लेखिएको कुरा एक आत्मिय मित्रको हो जसलाई मैले सोधेरै नाम उल्लेख नगर्ने सर्तमा लेख्छु है भनेर पूर्व स्वीकृत लिएको हुँ । ‘नामै राखेर लेख्दा पनि हुन्छ’ मित्रले यसो भने पनि मैले गोप्य नै राख्ने निर्णय गरें । यदि यो विषय अन्य कसैसित मेल खाएमा संयोग मात्र हुनेछ)

समाजमा विलासिताका सामान खरिद गर्ने होड नै चलेकोछ । फलानोले गाडी चढ्यो भने मैले किन नचढ्ने भन्ने मानसिकताले घर गरिरहेको छ । कुनै पनि सवारी साधन आवश्यकता हो कि बाध्यता ? मुख्य चुरो कुरा यही हो । तपार्यंलाई अनिवार्य छ भने किन्नुपर्छ तर, शौख पूरा गर्ने नाममा मोटो रकम ‘पेण्डिङ’ गर्नु ठिक होइन भन्ने लाग्छ ।
एक मित्र जो केही काम गर्दैनन् । भएको काम पनि घरमै गर्दा हुन्छ । एक साथीले गाडी किने । यो देखेर उनलाई पनि किन्न मन लाग्यो । साथीले नकिनेको भए उनले किन्ने थिएनन् । उनले यो रकम उत्पादन क्षेत्रमा पनि लगानी गर्न सक्थे होलान् । तर, गरेनन् । उनलाई गाडी नै किन्नु प¥यो ।

३० लाखभन्दा बढी रकम खर्चेर उनले गाडी किने । गाडी चलाउन आउँदैन । ड्राइभर राखे २० हजार दिएर । उनका लागि गाडी त सेतो हात्ती नै भएको छ । ड्राइभरले महिना पुग्न पाएको छैन पेश्की मागेर हैरान गर्छ । आज चामल छैन, दाल भएन, बूढी माइत जान्छु भन्छे, छोराछोरीलाई कपडा किन्नु प¥यो भनेर महिना नपुग्दै तलव लगिसक्छ ।
गाडी लिएर कहाँ जाने ? जाने ठाउँ पनि छैन । एकसरो त गाडी लिएर सुनसरी, मोरङ, झापा, धनकुटा, इलामसम्म पुगे पनि । त्यसपछि दोहो¥याएर त्यही ठाउँमा के जानु ? गाडी पानीले चल्ने कुरा भएन । इन्धन हाल्नै परो । एकपटकमा ५ हजार रुपैयाँ इन्धन खर्च लाग्छ ।

विराटनगरका सडक चिल्ला छन् । यसो सयर गर्न निस्कन्छन् । तर, साँच्चै नै उनका लागि गाडीको कुनै काम नै थिएन ।
एकपटक त ड्राइभरलाई कोरोना भएर गाडी २० दिन घरमै थन्कियो । ड्राइभर आएर स्टार्ट गर्दा जाम भएछ । स्टार्ट नै भएन । गाडी कम्पनीका प्राविधिकलाई बोलाएर देखाउँदा गाडी नियमित तरिकाले नचलाउँदा इन्जिन जाम भएको जानकारी दिए ।

साथीलाई लहैलहैमा गाडी किनेकोमा पछुतो पनि लाग्छ । तर, नजिकको साथी सररर गाडीमा हिडेको देख्दा उनलाई औडाहा हुन्छ । बिक्री गर्न मन लागे पनि रोकिन्छन् । तर, उनलाई मनमनै लाग्छ–गाडी मेरो बाध्यता होइन, रहर र इष्र्या हो । अरुले गाडी चढ्न सक्छन् भने म किन नसक्ने ?

पहिले जमिन्दारहरू हात्ती पाल्थे । हात्ती पाल्नु भनेको सानो लगानी थिएन उसबेला । अहिले गाडी राख्नु भनेको हात्ती पाल्नु जस्तै हो । यसमा लाग्ने खर्चले हात्ती पालेको पुष्टि गर्छ । बीमा गर्नुप¥यो । यातायातमा कर बुझाउनु प¥यो । इन्धन खर्च । सर्भिसिङ चार्ज । विभिन्न पाटपुर्जा विग्रनासाथ बनाउनै प¥यो । एक महिनामा एकपटक हावा हाल्नुप¥यो । चक्कामा हावा हाल्न मात्र ४० रुपैयाँ मासिक खर्च हुन्छ ।

सानो तिनो कुरामा बीमा दावी गर्ने कुरा पनि भएन । फेरि गाडीमा बस्नेहरू माया गरेर बस्दैनन् । आफ्नो भए पो माया हुन्छ । हिलोमा कुल्चिएर सफा गाडीमा बस्छन् । नबस भन्नुभएन । कतिपय साथीहरू त रजनीगन्धा, तुलसी खाएर गाडीमै पिच्कारी मार्छन् । सफा गर्न समय लाग्छ । थुकेको कसोरी आफैले सफा गर्नु ? गाडी किन्नु किमार्थ रहर होइन रहेछ भन्ने निश्कर्षमा पुगेका साथीको बाध्यता भनेकै ‘अब किनिहालियो किन बिक्री गर्ने वा फर्काउने ?’ बनेको छ ।
पैसा छ भन्दैमा, कोही मन्त्री भयो, सांसद बन्यो भन्दैमा आफु पनि बन्नका लागि आफैलाई समाप्त गर्ने काम कसैले गर्नु हुन्न ।
एकपटक पुनः भन्न मन लाग्यो–कुनै पनि सवारी साधन भनेको रहर होइन, कसैको मेख मार्न पनि होइन । यो त बाध्यता हो । आवश्यकता हो । यदि तपाईंलाई आवश्यक छ भने किन्नुहोस् तर, देखाउन, सजाउन मात्र गाडी नकिन्नुहोस् ।