भारतले नेपाल र बंगलादेशमाथी कडा प्रहार गरेको छ। भारतले यी देशहरूबाट तीन लाख टन परिष्कृत पाम तेल आयात गर्ने स्वीकृति रद्द गरेको छ।
दक्षिण एसियाली स्वतन्त्र व्यापार सम्झौता (साफ्टा) अन्तर्गत नेपाल र बंगलादेशले भारतमा पाम तेल बेच्न आयात शुल्क तिर्नु पर्दैन। यद्यपि दक्षिण एसियाली स्वतन्त्र व्यापार सम्झौता (साफ्टा)को आवश्यक शर्तका अनुसार दुबै देशले आफैंले पाम तेल उत्पादन गर्दैनन्, जसका कारण भारतले आयात रद्द गर्न जस्ता कडा कदम चालेको छ। नेपाल र बंगलादेशले पाम तेल, मसला र टायरलगायतका धेरै वस्तुहरूमा आयात शुल्क आकर्षित गर्दैन तर साफ्टाका धेरै प्रावधानहरू यसमा दुरुपयोग भइरहेको थियो। आयातको समस्या यो हो कि यी देशहरूले यी चीजहरू आफैं उत्पादन गर्दैनन्। केहि लोभी आयातकर्ता र व्यापारीहरूले यी सामानहरू भारतमा उनीहरूको सामान बेच्न कोशिस गर्छन् जसले उनीहरूलाई स्वतन्त्र व्यापार सम्झौता अन्तर्गत यी देशहरूमा आयात शुल्कमा छुट दिइन्छ। सम्झौतामा संलग्न धेरै देशहरूमा, अन्य स्थानहरूबाट आयातहरू एकदम कम आयात शुल्क वा कुनै शुल्क बिना गरिन्छ। भारतीय व्यवसायी बीवी मेहताले रोयटर्स एजेन्सीलाई भने, “धेरै वर्षदेखि पाम तेलको आयातले नेपाल र बंगलादेशको उत्पादन स्रोतको उल्लंघन गरिरहेको छ। नियम अनुसार निर्यात हुने ठाउँबाट उही मुलुकमा सामान पनि उत्पादन गर्नुपर्दछ। अन्ततः केन्द्रले त्यस्ता आयातलाई कडा बनाउनका लागि कदम चालेको छ। यी देशहरूबाट पाम तेल आयात गर्न अधिकृत ३९ लाइसेन्सहरू रद्द गरिएको छ। यी इजाजतपत्रहरू प्रायः पश्चिम बंगाल र बिहारका आयातकर्ताहरू हुन्। यी अनुमति पत्रमार्फत अधिकतम आयात नेपालबाट हुने गरेको थियो। तीन लाख टन पाम तेलमध्ये २.९३ लाख टन नेपालबाट र १२ हजार टन पाम तेल बंगलादेशबाट आयात गर्नुपर्ने थियो। नेपाल र बंगलादेशबाट पाम तेल आयात रद्द गर्ने भारतको निर्णयमा भारतीय उद्योगहरूले खुसी व्यक्त गरेका छन्। उद्योग भन्छ कि लामो समय सम्म स्वतन्त्र व्यापार सम्झौताको उल्लंनको कारणले यो कदम एकदम महत्त्वपूर्ण थियो।
(आजतक बाट साभार गरी अनुवाद गरिएको हो )