हिपमत डटकम
एजेन्सी — रूसी ड्रोनको घातक उपस्थितिका बीच युक्रेनी सैनिकहरू युद्धमैदानमा मानव जीवनको जोखिम घटाउन ‘रोबोट सैनिक’ अर्थात् फुर्तिलो, रिमोट–नियन्त्रित बख्तरबन्द सवारी साधनहरूमा भर पर्न थालेका छन्।
तीन वर्षभन्दा बढी समयदेखि जारी युद्धमा जनशक्तिको कमी भोगिरहेका युक्रेनी सेनाले सैनिकको ठाउँमा यस्तो प्रविधिको प्रयोग उल्लेखनीय दरले बढाएको छ। यी ‘रोबोट अन ह्विल्स’ नाम दिइएका सवारी साधनहरू आपूर्ति पुर्याउने, खानीहरू हटाउने र घाइते वा मृतक सैनिकहरूलाई सुरक्षित निकाल्ने कार्यमा प्रयोग भइरहेका छन्।
“मानिसको साटो लिन सक्दैन, तर खतरनाक मिशनमा यसको प्रयोग अमूल्य छ,” मियामी उपनामले चिनिने २०औँ ल्युबार्ट ब्रिगेडका प्लाटुन कमान्डरले बताए।
युक्रेनी कम्पनीहरूले निर्माण गरेका यी सवारी साधनहरू आकार र क्षमताका आधारमा १ हजार डलरदेखि ६४ हजार डलरसम्म पर्न सक्छन्। यिनीहरू बख्तरबन्द ढाल, पाङ्ग्रा वा ट्र्याकसहित रहेका छन्, र सैनिकका लागि जोखिमपूर्ण स्थानहरूमा सजिलै पुग्न सक्षम छन्।
यद्यपि यस्ता सवारी साधनहरू युद्धको इतिहासमा नयाँ होइनन्। दोस्रो विश्वयुद्धका बेलामा जर्मनीले “गोलियाथ” नामक तारले सञ्चालित लघु ट्याङ्कको प्रयोग गरिसकेको थियो। पछिल्ला दशकहरूमा अमेरिका, इजरायल, बेलायत र चीनले समेत लडाइँका लागि रिमोट–नियन्त्रित उपकरणहरूको प्रयोग र विकास गरेका छन्।
तर युक्रेनमा यस्ता यन्त्रहरूको व्यापक प्रयोगले भविष्यको युद्ध शैली परिवर्तन गर्ने संकेत देखिएको रणनीतिक विश्लेषक बेन ब्यारी बताउँछन्।
रोबोटिक सवारी प्रयोग गरिरहेको युक्रेनी सैनिक मियामी २०२२ फेब्रुअरीमा रुसको आक्रमणको पहिलो दिनदेखि सेनामा कार्यरत छन्। शुरुवातमा पैदल सैनिक रहेका उनी पछि ड्रोन अपरेटर हुँदै अहिले रोबोट सवारी संयन्त्रमा संलग्न छन् — जसले युक्रेनी युद्ध रणनीतिको तीव्र रूपान्तरण देखाउँछ।
यस्ता प्रविधिको प्रयोगले युद्धको जोखिम केही हदसम्म कम गरे पनि, यसले मानव सैनिकको आवश्यकता पूर्ण रूपमा विस्थापित गर्न नसक्ने प्रष्ट छ। तर जोखिममा पर्ने भूमिकामा यिनको प्रयोगले जीवन जोगाउन सक्ने सम्भावना भने छ।
१.
२.
३.
